به همت معاونت پژوهش مدرسه علمیه فاطممه الزهراـ سلام الله علیها آبادان کرسی آزاداندیشی با موضوع: از سوژه جنسی تا سوژه انقلابی ( بازنمایی زن در گفتمان انقلاب اسلامی) توسط خانم الهام موسوی محمدی نژاد طلبه مقطع سطح 3 رشته مشاوره خانواده با رویکرد اسلامی ارائه و توسط سرکار خانم ابتسام نعیمی طلبه مقطع سطح 3 رشته مشاوره خانواده با رویکرد اسلامی مورد نقد قرار گرفت. این برنامه در تاریخ 22 اسفند 1402 برگزار گردید. در پایان سرکار خانم زهرا هردانی طلبه مقطع سطح 2 جمع بندی از بیانات هر دو بزرگوار را بیان فرمودند.

*خلاصه مباحث ارائه شده؛  

با توجه به نظریه گفتمانی لاکلاو و موفه به علاوه نظریه تاریخی وداک
1. گفتمان سنتی :
حضور زنان در عرصه عمومی به معنای رواج فساد و انحطاط اخلاقی و دینی جامعه محسوب می شد و بر پوشیدگی و غیبت زنان از عرصه عمومی حکم می‌کند.
اصل در این گفتمان جدایی زن و مرد در عرصه عمومی ، و مشغول بودن زنان به اموری مانند خانه داری و شوهرداری و مانند آن. ضرورت مستور بودن زن در هر صورت.
تا زمان انقلاب مشروطه و شروع برخورد با دیدگاه های جدید و سکولاریسم و ناسیونالیسم و غیره ادامه داشت.
2. گفتمان مدرنیته: تن زن را با دال ترقی و متمدن بودن مفصل بندی کرده است.
در این گفتمان تن موضوع اعمال قدرت است. مانند نگاه سکولارها و لیبرال ها ،
همچنین انقلاب سفید در دوره محمدرضا پهلوی ، که شامل لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی و حتی حق انتخاب شدن و انتخاب کردن برای زنان بود اما با همان اصل تن زن برابر است با ترقی و تمدن .
همچنین نکته قابل توجه مطابق اظهارات شخص محمد رضا پهلوی ، زن ها تنها از نظر قانونی با مرپان برابرند و نه از نظر توانایی.
این انقلاب با برخورد و اعتراض های شدید امام خمینی (ره) لغو شد.
با این وجود به شکل پروژه هایی همچون دختر شایسته دنبال شد.
3. چرخش گفتمانی (گفتمان انقلابی):
زن برابر است با انسان عامل قدرت.
از اولین کسانی که نگاه سنتی و مدرن را به زن و سوژه زنانه را از دال تقلیل دادن زن به بعد جسمانی و نسبت دادن فساد اجتماعی به او را به چالش کشید آقا علامه طباطبایی بود. ایشان بنا بر دلایل عقلی و آیات قرآنی بیان می کنند دال انسانیت مقدم بر هویت جنسی و جنسیتی است. زن و مرد در انسانیت برابرند و تنها بواسطه جنسیت متفاوت اند.
شهید مطهری بیان می کنند که اسلام بیشترین خدمت را به زن داشته است. عدم تشابه حقوق میان زن و مرد از جنبه ملاحظه توانایی و استعداد خاص هر جنس است و نه از نظر بی عدالتی. از طرفی حجاب کارکرد استراتژیک برای جنس زن دارد.
سوم دکتر شریعتی نیز نگاه سنتی به زن را در سایه پدرسالاری و نگاه بردگی می داند و نگاه به زن اروپایی را یک حیله پست از جانب قدرتها و نه از جانب علمی و بشری بر میشمارد.

جمع بندی دبیر کرسی؛

تعریف گفتمان: عقاید و عملکردی که در اجتماع وجود دارند و در مسائل‌ سیاسی نیز تاثیر میگذارند
در گفتمان قدیم زن یک انسان خانه‌دار است که در عرصه‌ی اجتماعی به دلیل ویژگی‌هایش خیلی حق حضور ندارد.
در گفتمان مدرن، زن حق حضور در جامعه بدون محدودیت را داراست.(آزادی پوشش هم شامل این محدود نبودن میشود)
گفتمان مدرن درمورد زن، ریشه در تفکرات سکولاری دارد.
آتاترک در ترکیه و رضا پهلوی در ایران نمونه‌هایی از دست‌نشانده‌های غرب هستند که این مدل از گفتمان را در منطقه اجرا کردند.
محمدرضا پهلوی در زمان حکومتش کمی از شدت و حدت روش پدرش کاست و بطور نامحسوس برنامه‌های خود را در قالب‌هایی مثل انقلاب سفید پیش برد. هرچند که جلوی پیشروی این برنامه توسط مبارزانی چون امام خمینی(ره) گرفته شد.
گفتمان انقلابی در مورد زنان، به این نکته توجه دارد که زن در درجه‌ی اول یک انسان است و به بعد انسانی او تاکید دارد؛ زن انسانی‌ست که قدرت را می‌سازد.
__________________________
ناقد:
1: این نظریه که زن یک سوژه‌ی اشغال‌کننده است را چگونه میتوان با گفتمان انقلابی پاسخ داد؟
طبق گفتمان انقلابی، زن دارای ویژگی‌ و استعدادهایی است و طبق اینها باید میدان‌هایی برای فعالیت به او داد.
2: اگر زن را به عنوان یک واحد اجتماعی بدانیم، می‌توانیم نگاه جنسیتی نسبت به زن را نادیده بگیریم؟
با وقایعی که در دوران پهلوی در ایران اتفاق افتاد و با وضعی که الان در دنیا مشاهده می‌کنیم، این امر ممکن نیست.